Bu ayki konumuz, son yıllarda okullarda artışa geçen, velilerin ve öğretmenlerin dikkatini çeken ve öğrencilerin özellikle ruhsal gelişimi açısından oldukça önemli olan; “zorbalık”.
Okullarda oldukça yaygın bir şiddet türü olarak karşımıza çıkan zorbalık, bir veya birden çok öğrencinin, kendilerinden fiziksel yahut ruhsal anlamda daha güçsüz gördükleri öğrencileri sürekli olarak rahatsız etmesiyle ortaya çıkan ve zorbalığa uğrayan kurbanın kendisini koruyamamasıyla sonuçlanan bir saldırganlık türüdür. Zorba şeklinde adlandırmakta olduğumuz öğrenci, kendisinden güçsüz olan kişiye acı verecek şekilde fiziksel, sosyal yahut sözel saldırılarda bulunur. Zorbalığa karşı çıkmak, öğrenci ve tüm eğitim çalışanlarının bir arada bulunduğu okullarda zorbalığı önlemek adına, öğrencilere yönelik demokrasi, empati ve hoşgörü eğitimine yer verilmelidir. Denge Okulları olarak, öğrencilerimizin akademik başarıların önemsediğimiz kadar, onların ruhsal ve bedensel sağlıklarının da akademik başarılarında son derece önemli olduğunu biliyor ve zorbalığa karşı hem velilere hem öğrencilere konunun önemini anlamalarını sağlayacak çalışmalar yürütüyoruz. Çünkü biliyoruz ki, okulda, sınıfta mutlu olmayan, kendini baskı altında hisseden bir öğrenci akademik anlamda da başarılı olamayacaktır.
İçinde bulunduğumuz son 10 yıla kadar fiziksel, sözel ve sözel olmayan şeklinde kategorize eden zorbalık sınıflandırmasına son yıllarda siber zorbalık da dahil olmuştur. Konuyu daha iyi anlayabilmek adına zorbalık türlerini yakından inceleyelim.
ZORBALIK TÜRLERİ
Fiziksel zorbalık; adından da anlaşılabileceği gibi, fiziksel eylemleri içeren fiziksel zorbalık türü, ısırma, saç çekme, vurma, itme, özel eşyalara zarar verme ve benzerleri şeklinde kendisini gösterir.
Sözel zorbalık; fiziksel eylemler içermeyen, lakap takma, tehdit etme, dalga geçme, aşağılama, hakaret etme, kötü sözler kullanma şeklinde görülebilir. Duygusal zorbalık şeklinde de adlandırılabilir.
Sözel olmayan zorbalık; bir takım el hareketleri, arkadaşlığa kabul etmeme / grubun dışında bırakma, yokmuş gibi davranma ve benzeri hareketlerin tümüdür.
Siber zorbalık; internet ve sosyal medyanın hayatlarımıza dahil olması ve kullanım sıklığının artmasıyla birlikte son yıllarda karşılaşılan bir zorbalık türüdür. Bilgi ve iletişim teknolojileri, sosyal medya gibi araçları kullanarak bir kişiyi taciz etme, dalga geçme, aşağılama ve benzeri eylemlerdir.
Dört kategoriye ayrılan zorbalık, öğrencide ruhsal, sosyal ve akademik sorunlara yol açabilmektedir. Uyku problemleri, okul fobisi, derslerden uzaklaşma, ders çalışmak istememe, özgüven eksikliği gibi durumlar ruhsal sorunlara örnek olarak verilebilir. Akademik başarıda düşüş, motivasyon eksikliği, ders içi uyumsuz davranışlar ise akademik sorunlar olarak kendisini gösterebilmektedir. Sosyal beceri sorunları ise, olumsuz benlik algısı, arkadaş kurmada zorluk çekme, utangaçlık, çekingenlik, içe kapanıklık şeklinde görülebilir. Zorba davranışlar sergileyen ve zorbalığa maruz kalan öğrencilerde, ailelerin çocukla empati kurması, meydana gelen durumu ele alırken tartışmak, çocuk üzerinde baskı kurmak yerine çocuğun duygularını ve davranışlarının sebebini anlamaya çalışmaları oldukça önemlidir. Çocuğunuz yukarıda belirtilen davranışlardan herhangi birini sergiliyorsa konuyla ilgili olarak rehberlik servisimizle hemen iletişime geçmeli, çocuğunuzu asla suçlamamalı, “sen de aynısını ona yap” gibi telkinlerde bulunmamalı, duygularını anlamak adına çocuğunuzla konuşmalısınız.
Çocuğunuzun diğer öğrencilere yönelik zorbaca davranışlarda bulunduğunu fark ettiğinizde ise, zorbalık hakkında onunla konuşabilirsiniz. Zorba davranışlar sergileyen çocuklar bu davranışları “eğlenme” amaçlı yaptıklarını, bu durumu “komik” bulduklarını düşünebilirler, bu durumda çocuk iyi şaka ile kötü şaka arasındaki farkı öğrenmelidir.
Denge Okulları olarak, öğrencilerimizin fiziksel ve ruhsal gelişimlerinin akademik başarılarında oynadığı rolün farkında olarak, onları başarılı oldukları kadar etraflarındaki kişilere karşı saygılı ve hoşgörülü bireyler olmaları konusunda eğitiyor, hem fiziksel hem ruhsal anlamda sağlıklı bireyler yetiştirmek adına elimizden geleni yapıyoruz.
Anahtar Kelimeler; zorbalık, zorba, akademik başarı, ruhsal gelişim