FEN BİLİMLERİ DERSİNİN ÖĞRENCİLER ÜZERİNDE SAĞLIKLI BESLENME KÜLTÜRÜNÜN OLUŞUMUNA ETKİSİ VE SUNULMASI
Özet:
Okul çağında beslenme, fiziksel ve zihinsel gelişim açısından önemli bir konuma sahiptir. Bu nedenle okul kantinlerinin ve yemekhanelerinin sağlıklı besinlerle donatılıp verimli bir şekilde yönetilmesi gerekmektedir.Okullarda bulunduğumuz süre boyunca sağlıklı beslenmenin yanında evde aile olarak ta bu kültürü edinmek aile bireyleri ile uygulamak önem belirtmektedir.Bu anlamda velilere de büyük görev düşmektedir.Değerlerin kazanılmasında aile,okul,öğrenci aynı doğrultuda hareket etmelidir. Okulun açıldığı eylül ayından kapandığı haziran ayına kadar öğrencilerimiz ile beraber okul ortamında beraber oluyoruz. Çok büyük kalabalıklarda dikkati çekmese de kalabalıklar okul ve hatta sınıf düzeyinde incelendiğinde çeşitli dönemlerde öğrencilerimizin okula gelmediğini veya ders esnasında dikkatini toplamakta zorlandığı farkedilmektedir. Öyle günler oluyor ki bazen 3 bazen 5 bazen de aynı sınıftan olan 10 kişi okula gelemiyor. Bu durumla ilgili merak edip sorular sorduğunuzda hastalık, halim yok,uykum geldi gibi kelimelerini sıkça duyuyorsunuz. Bir öğrenci okula gelmediği yada derste odaklanamadığı için her gün birçok bilgiden mahrum kalıyor. Fen bilimleri dersinin etkisi bu anlamda büyük önem taşımaya başlıyor.5.sınıf fen bilimleri dersinde mikroskobik canlılar hayatımızdaki önemi ile başlayıp 6.sınıf sistemler konusu ile iyi ve temiz beslenmenin bedenimiz için önemini kavramaya başlıyoruz.Sağlıklı beslenme beraberinde akademik başarıyı beraberinde getirdiğini , hastalıkların azaldığını,dersteki dikkat dağınıklığının en aza indiğini görüyoruz.
Vücudumuzda meydana gelen yaşamsal faaliyetlerin düzenli ve sağlıklı bir biçimde devam edebilmesi için dengeli beslenmek gerekir. Dengeli beslenme ; her besin grubundan yeterli miktarda tüketmek demektir. Bu besin grupları et, süt, tahıl, sebze ve meyvelerdir. Yanlış ve dengesiz beslenme aşırı kilo alımı sonucunda obeziteye, kalp ve damar sistemi hastalıklarına ve daha bir çok rahatsızlığa neden olur. Besin ögeleri; karbonhidratlar, yağlar, proteinler, vitaminler, mineraller ve su olarak incelenebilmektedir.Fen bilimleri dersinde bu besin içeriklerini öğrenen öğrencilerim ile vücudumuzda depolanma şekilleri yaşayarak incelenebilmektedir.Yaşıtlarından daha kilolu öğrencilerim karbohhidratın yapıtaşı glikozdur çıkarımına ulaşmıştır.
Fen Bilimleri dersinde beslenme piramidini öğrenen öğrencilerim bizim hangi besinden ne kadar tüketmemiz gerektiğini öğrenir. Besin piramidinin 4 adet basamağı vardır. Piramitte en fazla yer kaplayan tahıl grubu (1.basamak) en fazla tüketmemiz gereken besin grubudur. En az yer kaplayan yağ ve şeker grubu (4.basamak) ise en az tüketmemiz gereken besin grubu olduğunu farkeder. Dengeli beslenme ile bisküvi, cips ve çikolata barları gibi popüler atıştırmalık yiyecekler, yağ ve/veya şeker bakımından yüksek gıdalara gereksinim azalmıştır.Dişlerinden de problem yaşayan birçok öğrencim olmaktadır.Özellikle son zamanlarda artan şekerli ürün tüketimi bu durumu hızlandırmıştır.Ceviz, fındık gibi sert besinleri dişleriyle kıran öğrencilerim olmaktadır.Bunlarn zararları konuşulur ve diş fırçalamanın günde en az 2 kere olması gerektiği uygulmalı olarak öğrencilere anlatılmalıdır.Böylece diş sağlığımızın bile beslenme ile doğrudan ilişkili olduğu farkedilmiştir. Yağlar karbonhidratlardan daha fazla enerji verdikleri halde neden vücutta 2.sırada kullanılıyorlar? Sorusu öğrencilere yöneltilmeli ve düşünmeleri teşvik edilmelidir. Çünkü yağlar karbonhidratlara göre vücutta daha zor yakıldığı için enerji verme görevleri ikinci plandadır.Bu sonuç gösteriyorki gelişme çağındaki öğrenciler her besin grubundan yeterli oranda tüketmek zorundadır. Vücutta yapım ve onarım çalışmalarında görev alan besin grubunun protein olduğu ve hangi besinlerde bulunduğu öğrencilere anlatılmaktadır.Bu sayede proteince zengin besin tüketen öğrencilerde yaraların iyileşme süresi kısaldığını farketmiş, büyüme ve gelişme için önemini kavramıştır. Bir bina için tuğlaları ne görev görüyorsa vücut için de proteinler aynı işlevi görürler çıkarımına ulaşmış ve bilinçlenmiştir.Aynı şekilde fen bilimleri dersinde öğrendikleri su,vitamin ve minerallerin önemi ile gelişme ve büyüme dönemlerinde bilinçlenmişlerdir.
Fen Bilimleri dersi sayesinde ;
1. Besinleri tüketirken özellikle doğal, paketlenmemiş, taze olmalarına dikkat etmeliyiz. Çünkü paketlenmiş gıdalar koruyucu maddeler ve reklendiriciler içermektedir.
2. Besinleri yemeden önce iyice yıkamaya özen göstermeliyiz.
3. Son kullanma tarihlerini kontrol etmeliyiz.
4. Besinleri almadan önce TSE belgesi olup olmadığını kontrol etmeliyiz.
5. Gıdaların uygun ortamda saklandığından emin olmalı bayat gıdaları tüketmemeliyiz.Sonucuna ulaşılmıştır.