Sosyal bilgiler insanları ve yaşamlarını konu alır. Kendi kendimizi ve diğerlerini anlamamıza yardımcı olur. Sosyal bilgiler vatandaşlık yeterlilikleri kazandırmak için sanat, edebiyat ve sosyal bilimlerin disiplinler arası bir yaklaşımla birleştirilmesinden oluşan bir çalışma alanıdır. (Orhan AKINOĞLU)
Okul programı içinde Sosyal bilgiler; antropoloji, arkeoloji, ekonomi, coğrafya, tarih, hukuk, felsefe, siyasal bilimler, psikoloji, sosyoloji ile ilgili içeriklerden süzülen sistematik ve eşgüdümlü bir çalışma alanı sağlar. Sosyal bilgilerin temel amacı birbirine bağımlı bir dünyada, kültürel farklılıkları olan demokratik bir toplumun vatandaşları olarak, kamu yararına bilgiye dayalı, mantıklı kararlar verebilme yeteneği geliştirebilmek için genç insanlara yardımcı olmaktır. (Sönmez.V)
Tüm tanımlarda sosyal bilgilerin genel amacı olarak etkili vatandaşlık karşımıza çıkmaktadır. Etkili vatandaş hak ve sorumluluklarını bilen, diğer vatandaşlara saygı gösteren, ülkesinde ve dünyada yaşanan sorunlara duyarsız kalmayıp çözüm yolları düşünen birey olarak tanımlanabilir. Demokratik bir ülkede sosyal bilgilerin temel amacı da bu becerilere sahip etkin bir vatandaş yetiştirmektir. Çünkü demokrasi, ancak ona inanmış, onun için gerekli bilgi, değer ve becerilerle donatılmış insanlar aracılığıyla gelişir. Sosyal bilgiler dersi öğrencilere yaşadıkları toplumu tanıma, sosyal çevrelerini anlama ve bu toplumun bir parçası olarak etkin bir birey olmalarını sağlar.
Öğrencilerin birlikte yaşadıkları diğer bireyleri tanımaları, uyum içinde olmalarını ve diğer bireylerin farklılıklarını kabul etmeleri sağlıklı bir toplumun devamı açısından önemlidir. Bu yalnızca okulda öğretilen bir davranış değildir. Ailenin de öğrencilere küçük yaştan itibaren vermeleri gereken değerler vardır. Kişiliklerinin temelleri atılırken iyi örnek olmaları gerekir. Okulda öğrenciye verilen kazanımların yanı sıra sosyal hayatlarında kullanacakları tüm tutum ve davranışlar aile içerisinde de uygulanmalı ve örnek teşkil etmelidir. Ailede edinilen tutum, davranış ve değerler okulda geliştirilerek sosyal bilgiler dersinin genel tanıma uygun bireyler yetiştirilmesine destek olur.
Sosyal bilgiler dersinde tarihi olaylar anlatılarak öğrencinin geçmişte yaşanılan olaylardan ders çıkarması, ülkemizde ve dünyada yaşanılanlardan haberdar olup tüm insanlığı ilgilendiren sorunlar hakkında düşünmesi, çözüm yolları araması, içinde yaşadığı toplumun kültürel özelliklerini daha iyi anlaması ve topluma karşı sorumluluklarının bilincinde olması beklenir. Sosyal bilgiler öğretimin de geçmişe saplanıp kalınmaz tam tersine öğrencilere geçmişteki tarihi olaylardan yola çıkarak bugün için neler yapılabilir, yaşadığı topluma ve ülkeye iyi bir vatandaş nasıl olunur gibi bugünü ve geleceği etkileyen etkin vatandaş olma bilinci de verilir.
Etkin bir vatandaş olan, demokrasiye ve onun gücüne inanan, geçmişinden yola çıkarak geleceğine sahip çıkan, düşünebilen, farklılıklara saygılı, çağının yeniliklerine ayak uydurabilen, gelecek nesillere iyi örnek olmayı amaçlayan birey yetiştirmek sosyal bilgilerin temel amaçlarındandır.
KAYNAK:
1.Hayat bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi Orhan AKINOĞLU
2.ASLAN C. Sosyoloji, Kavram ve Kuramları
3.SÖNMEZ V. Sosyal Bilgiler Öğretimi ve Öğretmen Kılavuzu
Anahtar Kelimeler: sosyal bilgiler, etkin vatandaşlık, sosyal bilgilerin önemi